Жаман адаттар
Кыргызстанда вейпка тыюу салынды. Канткенде мыйзамдын чегинен чыкпоо керек?
2025-жылдын 1-июлунда Кыргызстанда вейптерди сатууга жана колдонууга толук тыюу салуу боюнча мыйзам күчүнө кирген. Бул тыюу колдонуучулар арасында: кайсы жабдуулар мыйзамдын чегинен чыгат, эреже бузгандарды эмне күтүп турат жана никотинди толугу менен таштап кете албагандар үчүн кандай уруксат берилген альтернативалар болот?-деген көптөгөн суроолорду жаратууда.
Вейп мыйзамсыз. Тамеки тарткандар үчүн кандай альтернативдүү жолдор бар?
Жакын Кыргызстанда вейпке тыюу салган мыйзам күчунө кирет. Бул жаман адаттан арылууга даяр эмес, бирок ден соолугуна болгон зыянды азайтууну каалаган чоң адамдар эми эмне кылышы керек?
Чылым чегүү, алкогол жана зыяндуу тамак кантип кем акылдык пайда кылат
ДССУ маалыматы боюнча, 2023-жылы дүйнөдө деменциядан жабыркаган 55 млн адам болгон. Ал эми Бактылуулук жөнүндө дүйнөлүк баяндамага ылайык 2050-жылга карата «Альцгеймер оорусу» тастыкталган диагнозу бар адамдардын саны 139 млн кишиге жетет. Окумуштуулар жаш курак менен генетикадан тышкары оорунун башталышын айрым адаттар тездетиши ыктымалдыгын эскертет. Алкоголь, чылым чегүү жана зыяндуу тамак баш мээнин клеткаларына кандай таасир этет жана акылды тунук кармоого эмне жардам берерин талдайбыз.
Түтүнсүз альтернатива – бул эмне жана салттуу чылым чегүүдөн эмнеси менен айырмаланат
Заманбап дүйнөдө улам көптөгөн адамдар салттуу чылым чегүүгө альтернатива издеп келет. Тамекинин зыяндуулугу жөнүндө маалымдуулуктун өсүшү, никотинди колдонуунун зыяны азыраак жаӊы өнүмдөрүн иштеп чыгууга түрткү берүүдө.
Эгерде тыюулар жардам бербесе жаман адаттар менен кантип күрөшүү керек?
ДССУнун маалыматы боюнча, дүйнөдө жыл сайын чылым чегүүдөн 8 млн, алкоголь керектөөдөн – 3 млн, ал эми баңгизаттардан дээрлик жарым миллион адам каза табат. Эч өзгөрбөгөн статистика, салттуу күрөш чараларынын таасири аз экенин айтып турат. Мындай учурда тыюу салууну эмне менен алмаштырса болоорун эксперт менен аныктайбыз.
Тамеки түтүнүнө альтернатива
Бишкек эл аралык медициналык университетинин изилдөөсүнүн маалыматы боюнча, борбордун жогорку окуу жайларынын тамеки чеккен студенттеринин 73% салттуу тамекиден зыяны азыраак чылым түрлөрүнө өтүүгө даяр.